Dzień zmarłych na świecie – obchody święta, dni ustawowo wolne i wierzenia innych kultur
Ewidencja czasu pracy
Dzień zmarłych na świecie – obchody święta, dni ustawowo wolne i wierzenia innych kultur
Dzień zmarłych na świecie – obchody święta, dni ustawowo wolne i wierzenia innych kultur
October 26, 2021
Święto Zmarłych, przypadające w Polsce 1 listopada, to czas zadumy, wspominania zmarłych i odwiedzania ich na grobach. W Polsce jest to dzień ustawowo wolny od pracy. Czy w innych krajach dzień zmarłych również jest wolny?
Prowadząc międzynarodową organizację, warto wiedzieć, kiedy pracownicy obchodzą to święto i czy będą z tego powodu niedostępni w pracy. Sprawdź, jak świętuje się w innych krajach, jak wyglądają obchody świąt, kiedy przypadają oraz czy są dniami ustawowo wolnymi.
Święto zmarłych w Polsce
W Polsce dzień zmarłych nazywany jest Dniem Wszystkich Świętych. Jest to uroczystość ku czci wszystkich chrześcijan, którzy osiągnęli zbawienie i przebywają w niebie. Wywodzi się z religii katolickiej i zgodnie z jej doktryną jest wyrazem wiary w obcowanie świętych i powszechne powołanie do świętości.
Święto przypada 1 listopada, a z jego okazji w kościele prowadzona jest specjalna msza święta. Polskim zwyczajem jest odwiedzanie tego dnia cmentarza, by postawić i zapalić na grobach zmarłych bliskich znicze.
Pierwszy listopada jest w Polsce dniem ustawowo wolnym od pracy – oznacza to, że tego dnia wszyscy pracownicy mają wolne. Jest tak już od czasów PRL-u, choć wtedy nacisk kładziono na świecki charakter święta i nazywamy je Świętem Zmarłych, Dniem Zmarłych bądź Dniem Zmarłych i Poległych.
Wybierając się we Wszystkich Świętych na cmentarz przed jego bramami kupić można znicze, kwiaty oraz tradycyjne przekąski. W zależności od regionu, są to między innymi: obwarzanki, pańska skórka bądź miodek turecki. Oprócz nich coraz częściej na stoiskach pod cmentarzami znaleźć można również balony lub świecące zabawki – naszyjniki, opaski czy bransoletki.
W 2021 roku Dzień Wszystkich Świętych wypada w poniedziałek i jest dniem wolnym od pracy.
Dziady
Dziady to słowiański rytuał, w trakcie którego ludzie nawiązywali relacje z duszami przodków powracającymi do siedzib, w których mieszkali za życia. Obrzędy dziadów miały za zadanie pozyskanie przychylności zmarłych uważanych za opiekunów płodności i urodzaju.
W ramach obrzędów dziadów dusze, które przybywały do świata żywych, należało odpowiednio ugościć, by zapewnić ich przychylność oraz pomóc im odnaleźć spokój w zaświatach. Do podstawowych obrzędów należało karmienie i pojenie dusz podczas specjalnych uczt przygotowywanych w domach zmarłych.
W niektórych rejonach przodkom należało również zapewnić możliwość umycia się i ogrzania. Robiło się to między innymi poprzez rozpalanie ognisk, których funkcję tłumaczono również inaczej. Miały oświetlać drogę wędrującym duszom, by nie zbłądziły i mogły spędzić tę noc wśród bliskich. To właśnie pozostałością tego zwyczaju jest współczesne zapalanie zniczy na grobach.
Z powodu walk, jakie chrześcijanie prowadzili z poganami i ich obrzędami, świętowanie dziadów zostało zakazane, a w jego miejsce pojawił się dzień Wszystkich Świętych i towarzyszące mu praktyki chrześcijańskie. Jak można się domyślać, dziady nie są dniem wolnym od pracy, jednak w Krakowie co roku tradycyjnie odbywa się Święto Rękawki związane bezpośrednio z dawnym zwyczajem wiosennego święta przodków.
Dzień zmarłych na świecie
Obcowanie ze śmiercią znane jest ludziom na całym świecie. W każdej znanej kulturze można odnaleźć zwyczaje związane z pochówkiem oraz wspominaniem osób, które odeszły już z tego świata. Jest wśród nich wiele ciekawych i niecodziennych sposobów na wspominanie zmarłych.
Sprawdź, w jaki sposób pracownicy z całego świata spędzają ten dzień. Czy mają dzień wolny? A może mogą odwiedzić bliskich dopiero po pracy?
USA, Kanada, Irlandia, Wielka Brytania, Australia – Halloween
Halloween to tradycja wywodząca się ze starożytnego celtyckiego święta Samhain, o którym wspominaliśmy w naszym zeszłorocznym artykule wraz ze wskazówkami, jak świętować Halloween w zdalnym zespole.
Dobrze rozpopularyzowane dzięki amerykańskiej kulturze święto tradycyjnie polega na przebieraniu się za duchy, demony, czarownice i inne straszydła. Zakrywanie twarzy i przebieranie się z początku miało na celu oszukanie istot z zaświatów, które 31 października – dzięki osłabieniu się osłony pomiędzy światami – mogły przejść do świata żywych, by kroczyć pomiędzy nimi. Jeśli zmarli poznali żywego, zabierali go na swoją stronę. Zasłanianie twarzy i ustawianie wydrążonych lampionów z dyń miało zapewnić żywym bezpieczeństwo w noc duchów.
Choć dokładne pochodzenie Halloween nie jest znane, przypisuje się je nie Ameryce – jak zwykło się błędnie sądzić – ale Irlandii. Oprócz celtyckiego Samhain powstanie Halloween przypisuje się czasem również rzymskiemu święto na cześć bóstwa owoców i nasion.
W Halloween dzieci i dorośli przebierają się w kostiumy straszydeł i odwiedzają domy w celu zbierania słodyczy. Pukanie do drzwi róœnież ma swoją tradycję – nawiązuje do żebraków odwiedzających domy, którzy w zamian za zebrane datki wstawiali się za dusze zmarłych. Obecnie bardzo często organizowane są imprezy z okazji Halloween, a czasami młodzież, która nie otrzyma cukierków w ramach "Trick or Treat" obrzuca domy papierem toaletowym bądź jajkami.
Halloween nie jest uważane za święto państwowe i nie jest dniem wolnym od pracy. Świętować można więc po pracy lub jeśli weźmie się na ten dzień wolne. W tym roku 31 października przypada w niedzielę.
Wielka Brytania – Guy Fawkes
W Wielkiej Brytanii świętuje się jednak nie tylko Halloween. W ludowej tradycji angielskiej popularne jest również świętowanie Nocy Guya Fawkesa.
Guy Fawkes był członkiem grupy katolików, którzy zaplanowali zakończony porażką spisek prochowy w 1605 roku. Obchodzone jest 5 listopada, w rocznicę wykrycia spisku prochowego – zamachu na króla Anglii i Szkocji.
Tradycyjnie tego dnia świętujący palą zrobione przez dzieci kukły przedstawiającej podobiznę Guya Fawkesa. Obchodom towarzyszą również pokazy sztucznych ogni oraz festyny.
Największa impreza związana z obchodami tego dnia odbywa się w Bridgwater w pierwszy piątek listopada, a następnie przez tydzień powtarzana jest w kolejnych miejscowościach, jak Burnham-on-Sea i North Petherton.
Dzień Guya Fawkesa nie jest świętem państwowym. Jak w przypadku Halloween, 5 listopada świętujący nie są zwolnieni z pracy. Mogą jednak świętować po południu, szczególnie w tym roku, ponieważ święto wypada w piątek.
Japonia – O-bon
Japońskie święto zmarłych – O-Bon – odbywa się latem. Tradycja święta na ponad 500 lat i była kultytowana przed spopularyzowaniem w kraju buddyzmu. Dla Japończyków jest to jedno z najważniejszych świąt w roku, a celebrowane jest przez 3 dni. W różnych zakątkach Japonii święto odbywa się w inne dni, jednak całość obchodów trwa pomiędzy 13-16 lipca a 13-16 sierpnia.
W tym czasie japończycy odwiedzają groby bliskich, przygotowują dla nich jedzenie, napoje oraz składają dary na specjalnych ołtarzach wystawionych przed domami. W miastach organizowane są zaś festiwale z rytualnymi tańcami o-bon. W ten sposób Japończycy witają zmarłych, którzy zgodnie z ich wierzeniami zstępują wówczas na ziemię.
Podczas święta wiele osób zakłada tradycyjny strój – specjalne świąteczne yukaty, w których wieczorem tańczą do dźwięków bębnów.
Ostatnia faza obchodów O-Bon: Toro nagashi jest najbardziej zjawiskowa. W tym czasie nad rzekami, jeziorami i morzami obchodnicy rozświetlają wodę tysiącami pływających lampionów, których zadaniem jest odprowadzenie zmarłych z powrotem do ich krainy.
Na szczególną uwagę zasługuje finał O-Bon organizowany w Kioto. Wieczorem, na pięciu wzgórzach otaczających miasto, rozpalane są ogromne ogniska w kształcie chińskich znaków "dai" 大 (oznaczającego "wielki"), “myou” 妙 oraz "hou" 法 symbolizujących cudowne nauczana Buddy.
O-Bon nie jest świętem państwowym, jednak wielu Japończyków bierze w tym okresie kilka dni wolnego, by spędzić czas z rodziną, odwiedzić cmentarze i wziąć udział w tańcach. Ze względu na to, że w różnych prefekturach święto odbywa się innego dnia, O-Bon nie ma jednej konkretnej daty.
Chiny – Święto Duchów
Święto Duchów (chin. upr. 中元节, chin. trad. 中元節, pinyin zhōngyuánjié) przypada w Chinach piętnastego dnia siódmego miesiąca. Zgodnie z podaniami ludowymi zostało ustanowione przez taoistycznego mnicha Bukonga w VIII wieku.
W chińskiej tradycji siódmy miesiąc to Miesiąc Duchów, podczas którego dusze na 30 dni opuszczają zaświaty, by odwiedzić żyjących. Obchody święta odbywają się zarówno w domach jak i na cmentarzach. Nie jest on jednak świętem państwowym, dlatego tego dnia Chińczycy chcący świętować, muszą złożyć wnioski urlopowe.
Do tradycyjnych obrzędów związanych z obchodami święta należy puszczanie na wodę trzcinowych łódek z lampionami oraz palenie papierowych imitacji pieniędzy, odzieży i przedmiotów codziennego użytku przed tabliczkami przodków.
Oprócz święta Duchów, w Chinach obchodzone jest również Święto Zmarłych. Jest ono świętem narodowym i przypada 4, 5 bądź 6 dnia kwietnia. Jest to najważniejsze święto zmarłych, które Chińczycy zaczynają od sprzątania grobów. Odwiedzają groby, składają dary przodkom i palą kadzidła. Tradycyjnie najstarszy członek rodziny zapala przed grobem świeczki, by w ten sposób zdobyć przychylność duchów i szczęście w kolejnym roku.
Chińczycy wyznania katolickiego obchodzą Dzień wszystkich zmarłych 1 listopada. Ten dzień również nie jest świętem państwowym, za który przysługuje urlop wypoczynkowy.
Meksyk – Dia de los Muertos
Dzień zmarłych w Meksyku jest świętem państwowym, dzięki czemu w tym okresie Meksykanie mają wolne od pracy. Obchody podzielone są na dwie główne części: 31 października i 1 listopada Meksykanie wspominają zmarłe dzieci, natomiast 1 i 2 listopada dorosłych. Historia święta sięga czasów prekolumbijskich i datowana na kilka tysięcy lat.
Przygotowania do obchodów zaczynają się na kilka tygodni wcześniej. W sklepach pojawiają się związane ze śmiercią akcesoria: czaszki, maski i trupie główki. W domach odbywa się sprzątanie, a właściwe świętowanie rozpoczyna się 31 października. W domach składane są ofiary w postaci jedzenia i napojów.
1 listopada rodziny odwiedzają zmarłych na grobach, które ozdabiają wieńcami palm oraz kwiatami – w szczególności flor de muertos – odmianę aksamitki, która według Meksykańskich wierzeń prowadzi zmarłych do ołtarzy. W miastach można spotkać bawiących się ludzi poprzebieranych za trupy.
Hiszpania – Dia Todos los Santos/Tosantos
Hiszpańskie święto zmarłych odbywa się 1 listopada. Tego dnia Hiszpanie mają wolne i mogą świętować razem z rodziną. W czarnych strojach udają się na cmentarze, by składać kwiaty i modlić się za dusze zmarłych, zapalając elektryczne lampki.
W wigilię święta – 31 października – w Andaluzji organizowane jest święto Tosantos. W tym czasie w halach miejskich targowisk ustawia się kompozycje z kukieł przygotowanych z głów zwierząt (kur, świń, ryb) oraz warzyw, które przebiera się tak, by kojarzyły się ze światem sportu, filmu bądź polityki.
W Katalonii 31 października odbywa się Castañada – fiesta, podczas której można kupić grillowane słodkie kasztany pieczone słodkie ziemniaki, panellets oraz huesos de santo (kości świętego – marcepanowe kulki nadziewane masą z żółtek i cukru).
Boliwia – Święto Czaszek i dzień zmarłych
Dzień zmarłych w Boliwii obchodzony jest 1 i 2 listopada jako święto państwowe. W jego trakcie mieszkańcy pieką chlebki w kształtach ludzi, zwierząt i przedmiotów. Każdy z nich ma rolę do spełnienia, na przykład oświetla duszom drogę. Przygotowane wypieki kładzie się na stole wraz z alkoholem, jedzeniem i papierosami.
Spotkanie ze zmarłymi rozpoczyna się w południe, gdy wszyscy domownicy zasiadają do uczty. Podczas obchodów wszyscy pozostają w dobrych humorach, bowiem zgodnie z ich wierzeniami, śmierć jest naturalnym momentem przejścia do kolejnego etapu życia.
Ciekawszą boliwijską tradycją jest Święto Czaszek (Día de las Ñatitas). Odbywa się 8 listopada i nie jest uznawane na święto państwowe, dlatego chcąc odpocząć tego dnia, pracownicy muszą wnioskować o urlop. W tym czasie wierzący przynoszą do poświęcenia czaszki swoich bliskich lub dowolne inne czaszki.
Kości zmarłych zabierane są na cmentarz, częstowane cygarem, alkoholem i dodatkowo ozdabiane. Boliwijczycy wierzą, że człowiek ma kilka dusz, a jedna z nich pozostaje w jego szczątkach, dlatego należy dbać przez cały rok. W podzięce za opiekę przychylni zmarli spełniają prośby o zdrowie, pieniądze i inne dobra doczesne.
Podsumowanie
Tradycje obchodów święta zmarłych w różnych rejonach świata są niezwykle ciekawe i odbywają się w różnych dniach roku. Z tego względu warto dowiedzieć się czegoś więcej o sposobie, w jaki pracownicy Twojego międzynarodowego zespołu obchodzą ten dzień. Dzięki temu nie tylko wiadomo, kiedy można spodziewać się ich nieobecności, ale można również zadbać o to, by w ważny dla nich dzień czuli się dobrze w środowisku pracy.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat dni ustawowo wolnych od pracy i innych zagadnień związanych z zarządzaniem pracownikami, obserwuj naszego bloga HR i razem z nami odkrywaj najciekawsze zagadnienia branży.
A jeśli chcesz się podzielić swoją wiedzą i doświadczeniami związanymi z udzielaniem urlopów i polityką nieobecności pracowników w międzynarodowej organizacji, skontaktuj się z nami już teraz!
FAQ:
This element couldn‘t be rendered because it may not support child elements, or it has an invalid tag.
Choć zjawisko buddy punchingu na pozór wydaje się niegroźne, potrafi przynieść firmom wielomilionowe straty. Dowiedz się, na czym polega ta praktyka i w jaki sposób można ją skutecznie eliminować dzięki narzędziom, które oferuje Calamari.