Wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski - wzór

W związku z narodzinami dziecka lub adopcją, pracującym rodzicom przysługuje prawo do urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. By z niego skorzystać, należy złożyć wniosek o urlop. W Calamari możesz pobrać wzór wniosku i od razu przesłać elektroniczny dokument pracodawcy.

W pigułce:

• Urlop macierzyński i rodzicielski przyznawany jest na podstawie wniosku pracownika.
• Urlop rodzicielski można podzielić na 5 części.
• Wymiar urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego zależy od liczby urodzonych lub adoptowanych dzieci.
• Wymiar urlopu rodzicielskiego określany jest łącznie dla obojga rodziców.
• Rodzice wcześniaków mają prawo do dłuższego urlopu macierzyńskiego.
• Rodzice ciężko chorych dzieci mają prawo do dłuższego urlopu rodzicielskiego.

DO POBRANIA:

• WNIOSEK O URLOP MACIERZYŃSKI I RODZICIELSKI - WZÓR

Urlop macierzyński i rodzicielski – podstawowe informacje

Urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski należą do uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem. Celem ich udzielenia jest sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.

Na czym polega urlop macierzyński i rodzicielski?

Urlop macierzyński co do zasady przysługuje pracownicy zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, która urodziła dziecko. O urlop adopcyjny, czyli urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, może się natomiast ubiegać pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej lub wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka. Z urlopu rodzicielskiego rodzice biologiczni lub adopcyjni mogą skorzystać po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Urlop jest przyznawany na podstawie odpowiedniego wniosku.

Pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu macierzyńskiego ani rodzicielskiego, jeżeli złożenie wniosku nastąpiło zgodnie z przepisami prawa pracy. W czasie urlopu pracownik objęty jest ochroną. Pracodawca nie może w tym czasie wypowiedzieć ani rozwiązać z nim umowy. W trakcie urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego pracownik pobiera zasiłek macierzyński.

Kiedy można skorzystać z urlopu rodzicielskiego?

Rodzice biologiczni mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat. Rodzicom adopcyjnym urlop rodzicielski przysługuje natomiast do 14. roku życia dziecka przysposobionego. Urlop można wykorzystać w formie ciągłej lub podzielić go na nie więcej niż 5 części.

Podstawy prawne udzielenia urlopu macierzyńskiego

Podstawą prawną regulującą uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem, w tym prawo do urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego jest kodeks pracy. Zasady sporządzania wniosków o urlop macierzyński i rodzicielski określa z kolei Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 11 marca 2025 roku w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków.

Zasady korzystania z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego

Kodeks pracy podaje długość urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w zależności od liczby dzieci urodzonych w jednym porodzie lub przyjętych na wychowanie w ramach rodziny zastępczej albo przysposobienia. Zgodnie z zasadami rodzice mogą podzielić urlop rodzicielski między sobą. Możliwa jest również rezygnacja z części urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego.

Długość urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w praktyce

Wymiar urlopu macierzyńskiego określają przepisy prawa pracy. Zgodnie z ich treścią:

• 20 tygodni urlopu macierzyńskiego przysługuje w przypadku urodzenia jednego dziecka lub przyjęcia jednego dziecka na wychowanie w ramach przysposobienia albo rodziny zastępczej,
• 31 tygodni urlopu macierzyńskiego przysługuje przy dwojgu dzieci urodzonych lub przyjętych na wychowanie,
• 33 tygodnie urlopu macierzyńskiego przysługują przy trojgu dzieci,
• 35 tygodni urlopu macierzyńskiego przysługuje przy czworgu dzieci,
• 37 tygodni urlopu macierzyńskiego przysługuje przy pięciorgu dzieci lub większej liczbie dzieci urodzonych albo przyjętych na wychowanie.

Rodzicom wcześniaków oraz dzieci, które wymagają hospitalizacji dłuższej niż standardowa mimo urodzenia w planowanym terminie, przysługuje dodatkowy urlop macierzyński w wymiarze:

• do 8 tygodni — dla rodziców dzieci, które urodziły się po 28, ale przed 38 tygodniem ciąży, z masą urodzeniową większą niż 1000 gramów,
• do 15 tygodni — dla rodziców dzieci, które urodziły się przed 29 tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 gramów.

Wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi natomiast:

• 41 tygodni — dla rodziców, którym urodziło się jedno dziecko lub którzy przyjęli jedno dziecko na wychowanie,
• 43 tygodnie — w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka.

Rodzice dzieci, którym wydano zaświadczenie lekarskie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu lub zagrażającej życiu dziecka nieuleczalnej chorobie, mają prawo do dłuższego urlopu rodzicielskiego. W takim przypadku wymiar urlopu wynosi:

• 65 tygodni — w przypadku urodzenia jednego dziecka,
• 67 tygodni — w przypadku urodzenia większej liczby dzieci.

Czy można dzielić urlop rodzicielski między rodziców?

Określony wymiar urlopu rodzicielskiego przysługuje obojgu uprawnionym rodzicom łącznie i może być między nimi dzielony. Z urlopu rodzicielskiego rodzice dziecka mogą korzystać jednocześnie albo osobno (na przykład naprzemienne). Każdy z rodziców ma niezbywalne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, którego nie może przenieść na drugiego rodzica.

Zmiana terminu lub rezygnacja z części urlopu

Po wykorzystaniu 14 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie matka dziecka może zrezygnować z pozostałych 6 lub więcej tygodni, w zależności od liczby dzieci urodzonych w jednym porodzie. W takiej sytuacji urlop macierzyński niewykorzystany przez matkę może przejąć ojciec dziecka.

Pracownik w dowolnym momencie może zmienić termin lub zrezygnować z urlopu rodzicielskiego i wrócić do pracy pod warunkiem, że pracodawca wyraża na to zgodę.

Struktura wniosku o urlop macierzyński i rodzicielski – wzór do pobrania

Poprawnie sporządzony wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski zgodnie z zapisami Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 11 marca 2025 roku powinien zawierać takie elementy, jak:

• dane pracownika,
• dane pracodawcy,
• imię i nazwisko dziecka,
• data urodzenia dziecka (lub przewidywana data porodu),
• planowany okres urlopu rodzicielskiego lub macierzyńskiego,
• podpis pracownika.

Do wniosku o urlop macierzyński zgodnie z treścią wyżej wspomnianego rozporządzenia należy dołączyć odpowiednie dokumenty:

• odpis skrócony aktu urodzenia dziecka — jeśli pracownica rozpocznie urlop macierzyński z dniem porodu dziecka,
• zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu — w przypadku, gdy urlop macierzyński rozpoczyna się przed urodzeniem dziecka.

Jeżeli rodzice dziecka zdecydują się na wykorzystanie urlopu rodzicielskiego w różnych terminach, do wniosku należy dołączyć oświadczenie pracownika potwierdzające, że drugi rodzic dziecka nie zamierza we wskazanym okresie korzystać z urlopu rodzicielskiego albo zasiłku macierzyńskiego.

Dla przedsiębiorcy: zautomatyzuj udzielenie urlopu z Calamari

Dzięki Calamari zarówno pracodawca, jak i pracownik może zweryfikować limit urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego oraz sprawdzić aktualny stan jego wykorzystania w module Nieobecności. Po pobraniu wzoru dokumentu pracujący rodzic może od razu wypełnić wniosek i przesłać go bezpośrednio do pracodawcy lub wyznaczonego pracownika działu kadr w formie elektronicznej. System automatycznie prześle powiadomienie o nowym wniosku do osoby decyzyjnej poprzez wiadomość mailową lub Slack. Automatyzacja procesu składania wniosków przyspiesza obieg dokumentów aplikacyjnych, znacznie ułatwiając zarządzanie nieobecnościami.

Dla pracownika: wniosek o urlop – kiedy i jak złożyć dokumenty?

Wniosek o urlop macierzyński lub urlop rodzicielski należy złożyć pracodawcy na piśmie. Zgodnie z prawem za wniosek pisemny uznany zostanie zarówno dokument złożony w formie papierowej, jak i elektronicznej.

Przepisy nie podają dokładnego terminu złożenia wniosku o urlop macierzyński. Co do zasady przysługuje on bowiem matce dziecka od dnia porodu, chyba że pracownica skorzysta z prawa do urlopu macierzyńskiego jeszcze przed narodzinami dziecka. Urlop macierzyński można rozpocząć nie wcześniej niż sześć tygodni przed przewidywaną datą porodu.

Wniosek o urlop rodzicielski należy złożyć najpóźniej 21 dni przed jego planowanym rozpoczęciem. W przypadku chęci wykorzystania urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim możesz złożyć wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski w tym samym czasie. W takim przypadku warto złożyć dokumenty nie później niż 21 dni po porodzie, gdyż termin złożenia wniosku decyduje o wysokości zasiłku macierzyńskiego. Zachowanie terminu 21 dni od dnia porodu uprawnia do pobierania zasiłku macierzyńskiego w wysokości 81,5% podstawy przez cały okres urlopu rodzicielskiego. Pamiętaj, by wypełnić wniosek ZAM w celu uzyskania zasiłku macierzyńskiego na czas urlopu. Jego wzór znajdziesz na stronie ZUS .

Planujesz złożyć wniosek o urlop macierzyński albo rodzicielski? Wzór wniosku możesz pobrać w Calamari. Gotowy wniosek o urlop macierzyński lub rodzicielski wraz z odpowiednimi dokumentami dzięki Calamari możesz przesłać pracodawcy w postaci elektronicznej, za pomocą aplikacji webowej albo mobilnej.

Podsumowanie

W celu skorzystania z prawa do urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego należy złożyć wniosek u pracodawcy. Rodzice adopcyjni mogą ubiegać się o urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego. Urlop rodzicielski można wykorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat (rodzice biologiczni) lub do 14. roku życia dziecka (rodzice adopcyjni). Urlop rodzicielski można podzielić na maksymalnie 5 części. Wymiar urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wzrasta w przypadku ciąży mnogiej lub adopcji większej liczby dzieci. Urlop rodzicielski co do zasady przysługuje łącznie obojgu rodzicom, ale każdy z rodziców ma niezbywalne prawo do 9 tygodni urlopu. Zasiłek macierzyński przyznawany jest na podstawie wniosku ZAM.

‍

Źródła:

• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19740240141
• Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2025 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20250000322
• Wniosek ZAM https://www.zus.pl/-/wniosek-zas-54?redirect=%2Fwzory-formularzy%2Fzasilki%2Fzasilek-macierzynski
• https://www.pip.gov.pl/dla-pracodawcow/porady-prawne/rodzicielstwo#title_7